HomeMahatheraSayadaw MogokChết với nụ cười

Chết với nụ cười

Hôm nay tôi sẽ giảng về chủ đề liên quan tới tất cả mọi người. Chúng ta hướng đến cái chết (jāti) ngay từ khi sinh ra, khi đang ngồi, đang ngủ hay đang ăn uống, từ giây phút này tới giây phút khác cơ thể luôn hướng đến cái chết. Đây là sự thật chắc chắn, còn những điều khác thì không chắc chắn. Chúng ta là những con người tồn tại trong vòng tròn sinh sinh tử, do đó luôn đi cùng nhau trên một con đường. Tất cả đều than thở rằng cơ thể đang già và sẽ chết đi, nhưng đó chỉ là những lời càu nhàu mà không chịu tìm ra lối thoát. Tôi muốn giảng về chủ đề này để tìm ra lối thoát và không còn sợ hãi khi cận kề cái chết.

Có bốn dạng người sợ hãi cái chết và có bốn dạng người không sợ hãi cái chết. Làm thế nào để tái sinh ở nơi tốt đẹp trong khi tâm đang hướng về cái chết với sự sợ hãi. Bạn phải quyết định để trở thành một trong bốn dạng người không sợ hãi cái chết. Điều này không chỉ cho tái sinh ở cảnh giới tốt đẹp mà còn với mục đích kết thúc sự đau khổ.

(1). Một số người không muốn rời xa khỏi gia đình, họ quyến luyến và không thể buông bỏ vợ con cùng của cải tài sản nên buồn bã, lo lắng, sợ hãi, than thở và đau đớn. Người đó không hiểu rằng tài sản và thân quyến đều là bản chất của khổ. Khi gần chết cảm thọ khổ khởi lên sẽ trở thành sợ hãi, đau đớn, thống khổ và tái sinh thành ngạ quỷ (peta).

(2). Một số người coi năm uẩn là của mình, dính mắc với cái thân ngũ uẩn, coi cái thân này là mình, khi gần chết cảm thọ khổ khởi lên sẽ trở nên sợ hãi.

(3). Một số người người không làm điều lành, làm nhiều điều ác, hung bạo và bất thiện trong suốt kiếp sống, khi gần chết cảm thọ khổ khởi lên sẽ hối hận và sợ hãi.

(4). Một số người không biết về điểm bắt đầu và kết thúc của pháp Duyên Sinh như vô minh (avijjā) sinh ra hành (saṅkhāra) hay tái sinh dẫn tới già, chết. Người đó không biết về ‘tôi từ đâu đến’, ‘tôi sẽ đi về đâu’, hay những người không tin vào Đức Phật, giáo pháp và chư tăng. Những người này khi gần chết cảm thọ khổ khởi lên sẽ hoài nghi và sợ hãi.

Các bạn đã hiểu về pháp Duyên Sinh. Xúc (phassa) điều kiện cho thọ (vedanā) sinh khởi, sau khi xúc diệt và thọ cũng diệt, theo cách này quan sát sự vô thường của thọ. Nếu Đạo tuệ sinh khởi thì già và chết sẽ không thể sinh khởi, lúc đó bạn sẽ chết mà không còn hoài nghi.

Ngược lại với bốn kiểu người sợ hãi khi cái chết đến là bốn kiểu người không sợ hãi cái chết, là kết quả của thực hành thiền minh sát. Với sự quán tưởng về vô thường, khổ và vô ngã những người này chắc chắn tái sinh nơi tốt đẹp và sẽ kết thúc đau khổ. Tôi thúc giục các bạn chết với sự thực hành, đồng thời cũng khuyến khích bố mẹ, gia đình và bạn bè của bạn thực hành theo. Đừng bao giờ rời xa việc thực hành vipassanā. Những người chết với nụ cười, nước da chói sáng, có khuân mặt an lạc, an lành và thanh thản là những dấu hiệu cho thấy sự tái sinh tốt đẹp và sức mạnh của Niết Bàn. Chết với một khuân mặt xấu xí sẽ được sinh ra trong nhà của thằn lằn, gián và chó.

Bạn cần thực hành ngay bây giờ để vượt qua các cảm thọ. Ở thời điểm gần chết các cảm thọ sẽ đến. Khi nào bạn nhìn thấy sự đoạn diệt của thọ sẽ dẫn tới sự đoạn diệt của ái (vedanā nirodha taṇhā nirodho), và sau đó Đạo tuệ xuất hiện.

Chết trong vòng tròn sinh tử là cái chết xấu xí, chết với nụ cười là cái chết cắt đứt vòng tròn sinh tử đó. Khi cận kề cái chết, đừng để người khác phải xấu hổ khi nhìn thấy hoàn cảnh của bạn. Bản thân cái xác đang cho thấy những dấu hiệu của nó. Thậm chí ngay cả trong cuộc sống của mình, bạn đã làm nhiều việc thiện như xây chùa, làm hồ nước, xây điện thờ, nhưng khi cận kề cái chết bạn không thể nhớ những điều đó vì cảm thọ đau đớn trở nên rất mạnh mẽ.

Bạn phải đưa trí tuệ vào giữa các cảm thọ. Thọ đang diệt đi, trí tuệ chèn vào giữa là các yếu tố của Đạo lộ, thọ và trí tuệ phải được đi cùng theo cách này. Cảm giác không bao giờ tồn tại liên tục, chúng tồn tại giống như sinh và diệt, vì vậy bạn sẽ nhìn thấy cảm giác diệt đi. Còn đau, tê và nhức nữa không? Sau khi nhìn thấy chúng quá nhiều bạn sẽ trở nên chán nản với các thọ. Nếu không còn cảm thọ thì thật là tuyệt vời. Sau đó trí tuệ sẽ quyết định đó là sự thật của khổ, rồi cảm thọ chấm dứt. Thọ và các uẩn kết thúc cùng nhau ở đó và Niết Bàn xuất hiện. Đây là cách một người chết với sự tự do thoát khỏi vòng tròn sinh tử. Vì vậy bạn phải mỉm cười. Tất cả các bạn đang nghe tôi giảng đến lúc chết sẽ biết điều gì xảy ra. Nếu chết với khuân mặt xấu xí thì thật là xấu hổ, vì vậy hãy cố gắng để đừng như thế.

Sayadaw Mogok

Bài liên quan